Dom, który rozdzielił naszą rodzinę: Opowieść o walce między przeszłością a przyszłością
– Mamo, musimy porozmawiać – powiedziałem, czując jak głos więźnie mi w gardle. Stałem oparty o kuchenny stół, a ona, drobna, zgarbiona, z rękami w mące, spojrzała na mnie spod siwych brwi. W tej chwili czułem się jak dziecko, które zaraz dostanie burę za rozbite okno, choć miałem już trzydzieści pięć lat i własną rodzinę.
– O czym znowu, Jacek? – zapytała, nie przerywając ugniatania ciasta na pierogi. – Znowu o tym domu?
Wiedziałem, że nie będzie łatwo. Ten dom był dla niej wszystkim. Tu się urodziła, tu przeżyła całe życie, tu pochowała ojca i tu wychowała mnie i moją siostrę, Magdę. Ale dla mnie ten dom był ciężarem. Każda cegła przypominała mi o kłótniach rodziców, o wiecznych pretensjach, o tym, jak mama nigdy nie potrafiła odpuścić, a ojciec uciekał w milczenie.
– Mamo, nie stać nas na remont. Zobacz, dach przecieka, okna są do wymiany. Magda mieszka w Warszawie i nawet nie chce tu przyjeżdżać. Ja z Anią i dziećmi dusimy się w tym jednym pokoju na poddaszu. Gdybyśmy sprzedali dom, moglibyśmy zacząć od nowa. Kupić mieszkanie w bloku, bliżej pracy. Dzieci miałyby swoje pokoje…
Mama przestała ugniatać ciasto. Jej dłonie drżały.
– Ty nic nie rozumiesz – wyszeptała. – Ten dom to wszystko, co mi zostało po twoim ojcu. Po moich rodzicach. Tu są nasze wspomnienia. Chcesz to wszystko sprzedać za kilka złotych?
Poczułem narastającą złość. Ile razy można tłumaczyć to samo? Ile razy można żyć przeszłością?
– Mamo, wspomnienia nie zapłacą za rachunki! – podniosłem głos. – Ania już nie wytrzymuje. Dzieci chorują przez wilgoć. Ja… ja też mam dość. Chcę żyć normalnie.
W kuchni zapadła cisza. Słychać było tylko tykanie starego zegara i szum wody w kaloryferach. Mama spojrzała na mnie z wyrzutem.
– A ja? Co ze mną? Gdzie ja pójdę? Do Magdy? Ona nawet nie ma dla mnie miejsca. Ty chcesz mnie wyrzucić na bruk?
– Nie wyrzucam cię! – krzyknąłem, czując jak łzy napływają mi do oczu. – Chcę tylko… żebyśmy wszyscy mogli żyć lepiej.
Wtedy do kuchni weszła Ania. Miała podkrążone oczy, wyglądała na zmęczoną i przygaszoną. Usiadła obok mnie i ścisnęła moją dłoń.
– Pani Zosiu – zaczęła cicho – my naprawdę nie chcemy pani skrzywdzić. Ale dzieci potrzebują przestrzeni. Jacek haruje po nocach, żeby starczyło na opał. Ja… ja już nie mam siły.
Mama spojrzała na nią z mieszaniną litości i gniewu.
– To wy mnie chcecie skrzywdzić – powiedziała cicho. – Chcecie mi zabrać wszystko.
Wtedy usłyszeliśmy trzask drzwi. To Magda, która akurat przyjechała na weekend. Weszła do kuchni z walizką i od razu poczuła napięcie w powietrzu.
– Co się dzieje? – zapytała, patrząc na mnie i mamę.
– Twój brat chce sprzedać dom – powiedziała mama, jakby to było największe przestępstwo świata.
Magda spojrzała na mnie z niedowierzaniem.
– Jacek, ty chyba zwariowałeś! Przecież to nasz dom! Jak możesz?
– Łatwo ci mówić, Magda – odpowiedziałem ostro. – Ty tu nie mieszkasz. Masz swoje życie w Warszawie, swój apartament i święty spokój. My tu toniemy.
– Ale to nie powód, żeby sprzedawać wszystko! – krzyknęła Magda. – Mama tu umrze ze smutku!
Wtedy Ania wybuchła płaczem. Dzieci zaczęły płakać w pokoju obok. Mama usiadła ciężko na krześle i schowała twarz w dłoniach.
– Dlaczego zawsze musimy się kłócić? – wyszeptałem do siebie. – Dlaczego nie możemy być po prostu rodziną?
Nocą długo nie mogłem zasnąć. Słyszałem ciche szlochanie Ani i mamę krzątającą się po kuchni. W głowie miałem tysiące myśli: czy jestem złym synem? Czy naprawdę dom jest ważniejszy od ludzi? Czy można budować przyszłość na gruzach przeszłości?
Następnego dnia rano mama podała mi kubek herbaty i spojrzała prosto w oczy.
– Jacek… Może masz rację. Może czas coś zmienić. Ale boję się. Boję się być sama.
Objąłem ją mocno.
– Nie zostawimy cię samej, mamo. Obiecuję.
Nie wiem, co będzie dalej. Czy uda nam się znaleźć kompromis? Czy dom naprawdę może rozdzielić rodzinę? A może to my sami pozwalamy, by przeszłość była ważniejsza od miłości?
Czy wy też kiedyś musieliście wybierać między tym, co było, a tym, co może być? Jak podjąć decyzję, która nie złamie serca nikomu?